HAMULEC --> urządzenie do hamowania ruchomych części mechanizmu, maszyny lub całego urządzenia; jego zasada działania jest oparta na zjawisku tarcia między dociskanymi elementami ruchomym i nieruchomym (hamulec cierny), oporu stawianego przez płyn poruszającemu się w nim ciału (np. hamulec aerodynamiczny), oddziaływania pól elektromagnet. (hamulec elektromagnetyczny) itp.; ze względu na rodzaj ruchu zespołu hamowanego rozróżnia się hamulce obrotowe (np. hamulce klockowe, bębnowe, tarczowe, szczękowe) i hamulce postępowe; do hamulców postępowych należą np. płozy hamulcowe (stalowe podkładki nakładane na szyny), hamulce torowe (hamulce wbudowane w tor, hamowanie następuje np. przez nacisk na boczne powierzchnie kół wagonów) oraz hamulce aerodynamiczne. Podczas hamowania energia kinet. hamowanych maszyn zamienia się na ciepło, co powoduje konieczność odprowadzania ciepła z urządzeń hamulcowych, zwł. tych urządzeń i pojazdów, w których częstość hamowania jest b. duża. Sterowanie (włącza nie i wyłączanie) hamulca odbywa się za pomocą urządzeń sterowniczych, tworzących wraz z nimi tzw. układy hamulcowe ; urządzenia te mogą mieć napęd mech. (rozpieracz hamulcowy uruchamiany za pośrednictwem cięgła), hydrauliczny (rozpieracz zastąpiony cylindrem z tłokiem poruszającym się stosownie do zmian ciśnienia płynu hamulcowego, np. silikonowego lub glikolowego) albo pneumatyczny. W 1833 G. Stephenson zastosował w parowozie hamulec cierny sterowany parą; 1867 G. Westinghouse wynalazł hamulec cierny sterowany sprężonym powietrzem, a 1872 hamulec cierny samoczynny sterowany sprężonym powietrzem, stosowany w kolejnictwie (działanie polega na samoczynnym zahamowaniu pojazdu w przypadku utraty szczelności przewodów hamulcowych, np. wskutek rozerwania składu pociągu. W 1879 I.G. Hardy wynalazł hamulec samoczynny próżniowy, a 1900 G. Knorr skonstruował hamulec szybkodziałający. Pierwsze samochody miały hamulce cierne sterowane mechanicznie.
wtorek, 9 listopada 2010
MECHANIZMY HAMUJĄCE- to ta część układu, w której bezpośredni wytwarzane są siły przeciwdziałające ruchowi lub zapewniające unieruchomienie pojazdu. Ze względu na konstrukcję stosowane w pojazdach hamulce można podzielić na: 1.hamulce bębnowe, w których częścią ruchomą jest bęben cylindryczny przytwierdzony do piasty koła. Może on być żeliwny, stalowy lub aluminiowy ze stalową wkładką (w motocyklach), jego wewnętrzna powierzchnia ma postać szlifowanej gładzi. Do gładzi tej dociskane są podczas hamowania półkuliste szczęki hamulcowe z przymocowanymi do nich okładzinami ciernymi. 2. hamulce tarczowe-w których elementem ruchomym jest przytwierdzona do piasty koła tarcza o szlifowanych dwustronnie płaszczyznach. Do tarczy dociskane obustronnie są okładziny cierne w postaci tzw.klocków hamulcowych zamocowanych w prowadnicach umożliwiających ich przesów poprzeczny w stosunku do powierzchni tarczy i objęte z dwóch stron zaciskiem wyposażonym w siłowniki dociskające. Zwalniacz - 1. zwalniacz silnikowy, w którym silnik połączony z kołami napędowymi powoduje opóźnienie poruszającego się pojazdu poprzez ograniczenie zasilania paliwem, dławienie zasilania powietrzem, dławienie wypływu spalin lub modyfikacji czasów otwarcia zaworów. 2. zwalniacz hydrodynamiczny, w kórym efekt zwalniający uzyskuje się poprzez działanie płynu na części składowe połączone z jednym lub wieloma kołami lub elementami przeniesienia napędu pojazdu połączonymi z kołami. 3. zwalniacz elektromagnetyczny – efekt opóźnienia jest uzyskiwany w wyniku działania pola magnetycznego na obracającą się tarczę metalową połączoną z jednym lub wieloma kołami lub elementami przeniesienia napędu pojazdu połączonymi z kołami.